Men spreekt van haarverlies wanneer er meer haren uitvallen dan er aangroeien. De aandoening komt voor bij 70% van de mannen en bij 40% van de vrouwen. De meest voorkomende vorm van haaruitval is de genetische variant, Alopecia Androgenetica.

Haarverlies, oftewel haaruitval, is het verliezen of uitdunnen van het haar. Meestal gaat het hierbij om het hoofdhaar, maar het kan ook voorkomen bij andere lichaamsdelen. Kaalheid ontstaat als gevolg van meer haaruitval dan aanmaak van nieuwe haren. Haarverlies is een natuurlijk proces. Bij gezonde mensen kan elke haar drie tot vijf jaar in de hoofdhuid blijven zitten. In deze periode vindt haargroei plaats. Na deze tijd valt de haar uit en produceert het haarzakje ongeveer drie maanden geen haar (rustfase). Dan komt er een nieuwe haar uit het haarzakje en herhaalt zich de cyclus van drie tot vijf jaar. Er zitten 100.000 tot 150.000 haarzakjes op je hoofd. Per dag vallen er gemiddeld 50 tot 100 haren uit. Pas als het er veel meer zijn, is er sprake van overmatige haaruitval. Als haren overmatig uitvallen en niet worden vervangen door nieuw haar, spreekt men van kaalheid oftewel alopecia.

De oorzaken van haarverlies zijn talrijk en gevarieerd. Een van de belangrijkste oorzaken van haaruitval is het hormoon Dihydrotestosteron, ook wel DHT. Dit hormoon is gelieerd aan het testosterongehalte in de bloedsomloop. DHT verhindert de haargroei bij mannen en is tevens de meest voorkomende oorzaak van kaalheid. Ook bij vrouwen kan dit de reden zijn van kaalheid. Hoewel bij mannen de ontwikkeling van het kaal worden vaak verloopt vanaf de voorste haarrand tot aan de kruin, treedt er bij vrouwen vaak een algehele verdunning van het haar op. In andere gevallen is de oorzaak voor haaruitval erfelijk, deze aandoening heet dan Alopecia Androgenetica. Hier volgt een greep uit de overige oorzaken van haarverlies: stress, een slechte conditie van de hoofdhuid, een verminderde werking van de schildklier, medicatie, en ijzertekort.

• Stressklachten komen op verschillende manieren tot uiting, en hebben zowel invloed op het lichaam als op de geest. Een van de lichamelijke symptomen van stress is haaruitval. De naam voor deze aandoening is Telogeen Effluvium.
• Een slechte conditie van de hoofdhuid kan veroorzaakt worden door een slechte doorbloeding, een tekort aan bepaalde voedingsstoffen of externe factoren, zoals het weer of schadelijke verzorgingsproducten. En een beschadigde hoofdhuid kan weer leiden tot verminderde haargroei.
• Een verminderde werking van de schildklier, oftewel hypothyreoïdie, heeft een verslechterde stofwisseling tot gevolg, en heeft daardoor ook een ongunstig effect op de haargroei.
• Medicatie kan in sommige gevallen ook invloed hebben op het haar. Haarverlies kan een bijwerking zijn van onder andere antibiotica, antidepressiva, chemotherapie en bètablokkers voor een hoge bloeddruk.
• IJzertekort kan haaruitval veroorzaken omdat het lichaam bepaalde voedingsstoffen nodig heeft om goed te kunnen functioneren. IJzer zorgt voor de vorming van hemoglobine, een onderdeel van rode bloedcellen en rode bloedcellen vervoeren zuurstof door ons lichaam. IJzer produceert bovendien energie in onze lichaamscellen.

• Involutional Alopecia en Senile Alopecia: Deze vorm van haaruitval komt voor bij oudere mensen. De haarfollikels zijn niet meer actief waardoor er minder nieuwe haartjes worden aangemaakt.
• Alopecia Androgenetica: In het woord zit de term ‘genetica’ wat duidt op de genetische component bij deze aandoening. Haaruitval komt bij veel mensen voor, zowel bij mannen als bij vrouwen. De oorzaken van erfelijke haaruitval zijn voor een groot deel bekend. De grote boosdoener is het hormoon DHT. DHT komt bij zowel mannen als vrouwen voor en wordt gevormd uit het mannelijke hormoon.
• Alopecia Diffusa: Ook hier vinden we het woord Alopecia terug, wat niets anders dan haaruitval betekent in het Grieks. Alleen hier gaat het om acuut haarverlies, waarbij de kaalheid zich verspreidt over het hele hoofd, en zich dus niet openbaart in de vorm van kale plekken zoals bij Alopecia Areata.
• Telogeen Effluvium: Haaruitval door stress komt veel voor. Hierbij komt een groot deel van het haar onmiddellijk in de afstervingsfase (katageen), waarna het na ongeveer vier maanden zal uitvallen. De haaruitval is meestal acuut en wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door stress. In sommige gevallen is de haaruitval chronisch.
• Alopecia Areata: Bij Alopecia Areata verliest men, vaak op jonge leeftijd, een deel van het hoofdhaar. Er wordt gesproken van Alopecia Universales als hierbij ook de wimpers en wenkbrauwen verloren gaan. Het is een vorm van kaalheid die te herkennen is aan de kale ronde plekken op de hoofdhuid. Deze vorm wordt veroorzaakt door een verstoord immuunsysteem dat haarzakjes aanvalt waardoor deze langzaam afsterven. Het wordt beschouwd als een auto-immuunziekte.

Andere minder bekende vormen van haarverlies zijn: frontale fibroserende alopecie (kaalheid in de voorste haarlijn), trichotillomania (automutilerende vorm waarbij iemand zelf zijn haren uit het hoofd trekt), scarring alopecia (door littekenweefsel groeit er geen haar meer aan) en tinea capitis (schimmelinfectie waardoor haar niet groeit, komt het meest voor bij kinderen).

Een mens heeft gemiddeld 100.000 haren op zijn hoofd. Normaal gesproken verliest hij 50 à 100 haren per dag. Als dit aantal oploopt tot 300 per dag, dan zal dat na verloop van tijd gaan opvallen. Voor veel mensen zal dit schrikken zijn, en gelijk een reden vormen om nader onderzoek te doen. Belangrijk is om het vroeg te signaleren en na te gaan of het om plotseling of chronisch haarverlies gaat. Als het om plotseling haarverlies gaat is de oorzaak meestal niet erfelijk. Ga dan goed na of factoren in uw omgeving, uw eetpatroon of medicijngebruik het haarverlies mogelijk veroorzaken.

Het is belangrijk om eerst te achterhalen wat de achterliggende oorzaak is van het haarverlies. Heeft u veranderingen aangebracht in uw eetpatroon waardoor u bijvoorbeeld ijzer tekort komt? Bent u medicijnen gaan gebruiken? Ervaart u veel stress in uw leven? Als het haarverlies gelieerd is aan medicijngebruik, overleg dan met uw huisarts of specialist om te kijken wat u er verder aan kunt doen. Als het om geleidelijke haaruitval gaat zou het goed kunnen dat erfelijkheid een rol speelt. U kunt dan gelukkig genoeg doen om dit proces te vertragen of zelfs te stoppen. Leef gezond, hierbij is het van belang dat u genoeg voedingstoffen binnenkrijgt, we denken dan met name aan ijzer, maar ook Vitamine B en C. Zorg dat u genoeg beweegt. Door beweging komt de doorbloeding goed op gang, en dat heeft weer een gunstig effect op de haargroei.

Sporten is bovendien een hele goede manier om van stressklachten af te komen. U maakt door stress adrenaline aan die als melkzuur in het talg terechtkomt. Melkzuur is schadelijk voor de haarwortels waardoor haren zelfs kunnen afsterven. Daarnaast wast men het haar tegenwoordig over het algemeen te vaak waardoor de natuurlijke talgproductie van de hoofdhuid wordt verstoord. Was dus niet elke dag uw haar.

Er zijn tal van mogelijkheden om haaruitval tegen te gaan, zowel medicinale als alternatieve therapieën, maar ook op het gebied van uw levensstijl is er genoeg te doen. Hier volgt alvast een greep uit de opties die er zijn, en verderop gaan we er dieper op in. Een van de mogelijkheden is het slikken van voedingssupplementen. Let er dan op dat de supplementen rijk zijn aan de volgende voedingsstoffen: kalium, silicium, vitamine B, zink. Hiernaast kan de haargroei gestimuleerd worden door Low Level Laser Therapy (LLLT). Deze therapie is klinisch getest bij zowel mannen als vrouwen en is daardoor ook officieel erkend door de FDA (Food and Drug Administration).

De medicijnen tegen haarverlies die in Nederland door het College ter beoordeling van geneesmiddelen officieel zijn geregistreerd zijn: Minoxidil en Finasteride.

• Minoxidil, onder andere bekend onder de naam Rogaine, is de eerste lotion die is geregistreerd voor de behandeling van haarverlies. Rogaine is eigenlijk bedoeld als middel tegen hoge bloeddruk. Onderzoekers ontdekten dat bij mensen die minoxidil gebruikten het haar ging groeien. Hoe minoxidil precies werkt tegen haarverlies is nog niet bekend. Minoxidil is in een 2% variant verkrijgbaar en in een 5% variant. De 2% variant wordt vaak voorgeschreven aan vrouwen, de 5% variant aan mannen.
• Finasteride is een tablet dat uitsluitend op recept verkrijgbaar is en o.a. gebruikt wordt voor de behandeling van vroege stadia van kaalheid (Alopecia Androgenetica) bij mannen. De twee bekendste soorten Finasteride zijn Propecia en Proscar. Proscar wordt normaal gesproken gebruikt bij prostaatvergroting van de man. Het verschil zit in de dosis. De dosis die gebruikt wordt tegen kaalheid is lager dan de dosis die gebruikt wordt bij prostaatklachten.

Overige middelen zijn: Ketoconazol, Dutasteride en Esthecin.

Als u geen gebruik wilt maken van medicijnen voor het bestrijden van haarverlies zijn er nog tal van alternatieve therapieën die u kunt proberen. Denk bijvoorbeeld aan het slikken van extra vitaminen, voedingssupplementen, een laserbehandeling, haarimplantatie en stamceltherapie.

Er wordt voortdurend onderzoek gedaan op het gebied van stamceltherapieën waarbij haar als het ware wordt gekloond. De door de EU gepatenteerde therapie is RepliCel. De therapie is gebaseerd op autologe cel-implantatie technologie die bij een patiënt haarcellen van hun eigen gezonde haarfollikels implanteert en wordt gebruikt voor gebieden waar haaruitval is opgetreden.

Lasertherapie is een klinisch geteste en door de FDA erkende therapie. Dankzij de laser en het infraroodlicht wordt de bloedcirculatie en de talgproductie gestimuleerd en worden slapende haarzakjes geactiveerd. Dit zorgt in een veel gevallen voor een toename van de haardichtheid.

Haartransplantatie is een deskundige behandeling die speciale technieken vereist. Er zijn twee methodes om haar te implanteren. De eerste is de zogenaamde FUT (Follicular Unit Transplantation) methode, en de andere is de FUE (Follicular Unit Extraction) techniek. Hiernaast is er ook de plasmabehandeling tegen haaruitval. De PRP Plasmabehandeling, waarbij PRP staat voor Platelet Rich Plasma, is een techniek waarbij er bloed wordt afgenomen en waarbij vervolgens het plasma van uw eigen bloed wordt gefilterd. Het plasma dat ontstaat bevat een hoge concentratie bloedplaatjes en groeifactoren. Het bloed wordt daarna door middel van injecties weer toegediend.

Kaal worden is ingrijpend, zeker als het op jonge leeftijd al gebeurt, of als het een gevolg is van een ernstige ziekte. Als het probleem dusdanig is dat het u belemmert in uw dagelijks leven, dan kunt u een pruik overwegen. De pruiken worden gemaakt van synthetisch haar of van natuurlijk haar, maar in beide gevallen is het haar tegenwoordig haast niet meer te onderscheiden van echt haar.

Wees voorzichtig bij het uitzoeken van de juiste behandelingsmethode. Gezien de schaal waarop haaruitval voorkomt worden er ook allerlei misleidende en onbetrouwbare therapieën aangeboden. Zorg dat u altijd in samenspraak met een arts voor een bepaalde behandeling kiest.

Gezond leven speelt ook een belangrijke rol bij haarverlies. Door genoeg te bewegen en te slapen en te zorgen dat u genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt, kunt u invloed uitoefenen op de conditie van uw hoofdhuid en haar. Voeding is hierbij zeer belangrijk. Haar bestaat uit keratine, en keratine bestaat uit cysteïne, een eiwit dat zwavel nodig heeft. Zwavel zit bijvoorbeeld in broccoli, kool, paksoi, mosterd, waterkers, asperges, peterselie, knoflook, uien, bloemkool, tomaten, erwten en avocado’s. Zwavel zit in eiwit, dus eiwitrijke producten zoals noten, eieren, vlees en vis zijn daarom aan te bevelen. Let ook op de haarverzorgingsproducten die u gebruikt. Vermijd chemische shampoo met agressieve producten die schadelijk zijn voor het haar.

Een van de belangrijkste oorzaken van haaruitval is stress, dus neem dit ook absoluut serieus. Neem de stressvolle factoren in uw leven goed onder de loep, zoek hier zo nodig hulp bij.