Een salmonella infectie en symptomen

Salmonella is een bacterie die we over de hele wereld tegenkomen. De bacterie is vernoemd naar de patholoog (Salmon), deze ontdekte de bacterie in 1885. Salmonella enterica komt voor in de ingewanden van warmbloedige dieren. Als deze dieren gegeten worden, kan dat leiden tot voedselvergiftiging of salmonellose.

Besmetting

Mensen kunnen salmonella krijgen door besmet voedsel te eten, zoals vlees, kip of zuivelproducten (melk en eieren). Infectie treedt gewoonlijk op direct na het eten van besmet voedsel. Als er veel salmonellabacteriën in zitten, kan dat zorgen voor ziektesymptomen. Infectie kan echter ook optreden na het eten van fruit of groente die zijn gewassen met besmet water of (in zeldzame gevallen) na contact met een persoon die met besmet voedsel in contact is geweest.

Risicogroepen

Hoewel iedereen een salmonella-infectie kan oplopen, zijn mensen met een lage weerstand, zoals kinderen, ouderen of patiënten die immuunsysteemonderdrukkende medicijnen gebruiken (zoals steroïden) kwetsbaarder. Ook reizigers naar plaatsen met een minder goede voedselhygiëne lopen een groter risico op een salmonella-infectie.

Symptomen

Maar wat zijn de symptomen van salmonella?

De bacterie heeft 12 tot 48 uur nodig om zich te vermenigvuldigen en een reactie uit te lokken. In de dunne darm produceren salmonellabacteriën een toxine dat de darmwand aantast, waardoor zout en suikers – en dus water – weglekken. In de dikke darm kunnen de bacteriën een ontsteking van de darmwand veroorzaken.

Dit proces veroorzaakt de typische symptomen van salmonella: buikkrampen en waterdunne diarree. Minder vaak voorkomende symptomen zijn koorts, overgeven en bloed of slijm in de diarree. In zeldzame gevallen van salmonellose kunnen bacteriën in de bloedbaan terechtkomen en andere organen infecteren, zoals de gewrichten, longen, nieren of milt.

Diagnose

Diarree is een van de veel voorkomende symptomen van salmonella dat ook vele andere oorzaken kan hebben. Een belangrijke ziekte die moet worden uitgesloten is inflammatoire darmziekte, waarbij ook bloed of slijm bij de ontlasting zit. Dit wordt niet veroorzaakt door een infectie en vereist nader onderzoek.

Onderzoek ontlasting

Om vast te stellen of salmonella of een andere bacterie (zoals de campylobacter of shigella) de diarree veroorzaakt, moet de ontlasting onderzocht worden. Hiervoor worden fecesmonsters naar het laboratorium opgestuurd voor microscopisch onderzoek, bij voorkeur van drie verschillende stoelgangen.

Als salmonellabacteriën worden aangetroffen, wordt de diagnose bevestigd. Het kan wel even duren voordat de bacteriën volledig zijn verdwenen uit de stoelgang. In een derde van de gevallen duurt dit tot wel acht weken nadat de symptomen zijn afgenomen.

Verschil met buiktyfus

Er moet onderscheid worden gemaakt tussen salmonellose en buiktyfus of paratyfus, die worden veroorzaakt door andere soorten salmonella. Kenmerkend hiervoor is hoge koorts en niet zozeer diarree. Buiktyfus komt vaker voor in bepaalde landen, zoals India. Het kan zeer ernstig zijn en moet onmiddellijk behandeld worden met antibiotica.

Behandeling

De symptomen houden gewoonlijk drie tot vier dagen aan. Voldoende drinken is belangrijk om het vocht aan te vullen dat het lichaam verliest door de diarree. Hoewel het beter is om de darmen hun werk te laten doen en de bacteriën uit het lichaam te verwijderen via de dunne ontlasting, kan bij oncontroleerbare diarree eventueel loperamide genomen worden om de diarree te remmen.

Antibiotica

Meestal gaat de diarree vanzelf over. In sommige gevallen kunnen antibiotica (zoals ciprofloxacine) noodzakelijk zijn, als er aanwijzingen zijn dat de salmonella zich naar de bloedbaan verspreidt. Onnodig gebruik van antibiotica moet worden vermeden, deze kunnen de duur van de ziekte verlengen en sommige mensen drager van de ziekte maken. Antibiotica vergroten ook de kans op andere infecties door hun invloed op het natuurlijke afweersysteem van het lichaam.

Kleding wassen

Tot slot moet, om besmetting van anderen te voorkomen, alle kleding en het beddengoed op een hoge temperatuur gewassen worden. Dat is de enige manier om de bacteriën te doden. Er wordt geadviseerd om tot 48 uur nadat de symptomen zijn verdwenen, plaatsen met veel mensen te vermijden.

Voorkoming

Zoals altijd geldt dat voorkomen beter is dan genezen! Om salmonellose te voorkomen is een goede hygiëne bij het bereiden van voedsel erg belangrijk. Zorg dat oppervlakken waarop u eten bereidt schoon zijn, was dierlijke producten goed, houd ze weg van ander rauw voedsel en was uw handen altijd grondig voordat en nadat u voedsel bereidt. Op deze manier heeft de salmonella bacterie geen kans.