Slaapapneu

Obstructief slaapapneu

In mijn blogartikel over snurken heb ik de oorzaken, gevolgen en mogelijke behandelingen van snurken uitgelegd. Nu ga ik in op op het obstructief slaapapneusyndroom (OSAS), of gewoon obstructief slaapapneu. Dit is een ernstige aandoening en dat wordt vaak over het hoofd gezien. In naar schatting 80% van de gevallen wordt de diagnose nooit gesteld. Zowel mannen als vrouwen, van elke lichaamsgewicht, kunnen er last van hebben. Maar het komt vooral voor bij mannen met overgewicht.

Wat is obstructief slaapapneusyndroom (OSAS)?

Bij obstructief slaapapneu stopt de ademhaling tijdelijk tijdens de diepe slaap. Dan zijn de spieren het meest ontspannen, waardoor de luchtwegen worden geblokkeerd en de adem steeds langer dan tien seconden stilstaat. Daardoor daalt het zuurstofgehalte in het bloed, wat wordt doorgegeven aan de hersenen, die op hun beurt het signaal geven om de spieren aan te spannen en dieper in te ademen om de blokkade te verhelpen en zuurstof binnen te krijgen. Hierop volgt de herkenbare extra harde snurk of het happend naar adem wakker worden.

CSAS

Een kleine groep patiënten met een hersen- of zenuwbeschadiging lijdt aan een andere variant van het syndroom, het centraal slaapapneusyndroom (CSAS). Daarbij geven de hersenen te weinig signalen door aan de ademhalingsspieren, waardoor de ademhaling onderbroken wordt.

Diagnose

Obstructief slaapapneu wordt vaak voor het eerst opgemerkt door de partner of anderen die de luide snurk of hap naar adem horen. Mensen met apneu voelen zich vaak niet uitgerust en kunnen zich moeilijk concentreren. Overdag voelen ze zich slaperig en ze kunnen zelfs in slaap vallen tijdens het lezen, tv kijken of autorijden. Met behulp van de Epworth Slaperigheidsschaal wordt vastgesteld hoe slaperig je overdag bent. Een score van >10 wijst op obstructief slaapapneu.

Onderzoek

De diagnose wordt officieel gesteld aan de hand van de Epworth-score, de symptomen en een slaaponderzoek waaruit is gebleken dat sprake is van meer dan vijf ademstilstanden per uur.

Om te onderzoeken of een persoon obstructief slaapapneu heeft, worden tijdens het slapen het zuurstofgehalte in het bloed, de ademhalingsfrequentie en het snurken gemeten. Een polysomnografisch onderzoek meet daarnaast nog hersengolven, hartritme, spierspanning en oogbewegingen. Zo wordt berekend hoelang het duurt voor de patiënt in slaap valt (slaaplatentie), hoelang de patiënt slaapt (slaapefficiëntie) en hoeveel ademstilstanden de patiënt heeft per uur.

Dit slaaponderzoek kan ook helpen om andere mogelijke oorzaken van slaapgebrek uit te sluiten, bijvoorbeeld een verstoorde biologische klok, angsten of een depressie en rusteloze benen.

Gevolgen

Angsten en depressies

Slaapapneu heeft een negatieve invloed op de nachtrust en daardoor ook op het functioneren overdag. Het leidt niet alleen tot snurken, maar kan ook angsten en depressies veroorzaken.

Hartziekten en erectieproblemen

De herhaalde daling van het zuurstofgehalte in het bloed heeft bovendien andere ernstige gevolgen, zoals een verhoogd risico op hartziekten door een hoge bloeddruk, hoog cholesterol en diabetes. Daarnaast verhoogt slaapapneu het risico op erectieproblemen en een verminderd libido.

Behandeling

Behandelingen tegen snurken kunnen ook helpen in geval van obstructief slaapapneu. Gezien de ernst van de blokkade is het echter onwaarschijnlijk dat eenvoudige maatregelen zoals een andere slaaphouding en afvallen afdoende zijn.

CPAP masker

De meeste patiënten met meer dan vijf ademstilstanden per uur of ernstige klachten krijgen een CPAP-masker (continuous positive airway pressure). Dit apparaat houdt de luchtwegen ’s nachts open door een continue overdruk tijdens het ademhalen. Helaas is het masker niet erg comfortabel en moet het de hele nacht worden gedragen. Een ander nadeel is dat de voordelen alleen de eerste maand het meest merkbaar zijn. Daarnaast helpt CPAP wel tegen een verstoorde nachtrust en snurken, maar het verkleint niet het verhoogde risico op hart- en vaatziekten als gevolg van obstructief slaapapneu.

Bij sommige patiënten zorgt zelfs CPAP niet voor een goede nachtrust. In die gevallen kan modafinil (een medicijn dat mensen overdag helpt wakker te blijven) worden gebruikt, in combinatie met CPAP.

Als CPAP geen succes is, dan zijn er nog operatieve ingrepen mogelijk waarbij het weefsel dat voor de blokkade zorgt wordt verwijderd.