De arts heeft de keuze uit meerdere behandelingen, afhankelijk van het type en de ernst van het eczeem, de ernst van de klachten inclusief de jeuk. Bij eczeem is de huidbarrière verstoord. De huid houdt minder goed vocht vast, droogt sneller uit, waardoor de huid minder goed beschermd is tegen schadelijke stoffen. Bij milde vormen van eczeem kan de arts kiezen voor een vette zalf of crème zonder geneesmiddelen om het vochtgehalte van de huid te verhogen en de huid minder droog en weer soepel te maken. Branderige rode plekken, kloofjes en jeuk verminderen. Bij nattend eczeem gaat de voorkeur uit naar een crèmebasis, bij droog eczeem naar zalf of vetcrème. De volgende producten komen in aanmerking:
- Cetomacrogolcrème FNA (nattend eczeem)
- Lanettecrème FNA
- Vaselinecetomacrogolcrème FNA
- Cetomacrogolzalf FNA
- Vaselinelanettecrème FNA
- Lanettezalf FNA (droog eczeem)
- Koelzalf FNA
- Paraffine/vaselinezalf FNA
Wanneer de niet-medicamenteuze zalven en crèmes niet voldoende helpen, zal worden overgegaan naar een combinatie van deze middelen met geneesmiddelen. Bij seborroïsch eczeem op de hoofdhuid of in de baard kan eerst gekozen worden voor een milde shampoo, eventueel met zinkpyrithion of piroctone. Het gebruik van cosmetica wordt afgeraden. Draag geen hoofddeksel, want blootstelling aan zonlicht is gunstig, maar wees voorzichtig voor zonnebrand. Bij contacteczeem is het belangrijk te achterhalen welk product het eczeem veroorzaakt. Bijvoorbeeld nikkel in juwelen of parfum, dan is het eenvoudig om deze producten te vermijden. Als bij blaasjeseczeem een schimmelinfectie elders in het lichaam de oorzaak is, kan het eczeem verdwijnen als de schimmelinfectie wordt behandeld. Bij hypostatisch eczeem zullen steunkousen helpen om het vocht in de benen (oedeem) tegen te gaan.
Geneesmiddelen
Wanneer de niet-medicamenteuze zalven en crèmes niet voldoende helpen, zal bij een matige vorm van eczeem gekozen worden voor een lokale therapie met corticosteroïden uit een zo laag mogelijke klasse. Deze zijn naar sterkte ingedeeld in 4 klassen: klasse 1 is de lichtste klasse, klasse 4 de sterkste. Bij nattend eczeem gaat de voorkeur uit naar een corticosteroïd op crèmebasis, bij droog eczeem op vette basis (zalf of vetcrème):
- Hydrocortison crème/smeersel/vaselinecrème FNA (acetaat)
- Hydrocortison crème/zalf FNA
- Hydrocortison zalf, 2 keer per dag
Het voordeel van het gelijktijdig gebruik van vette zalf of crème is dat er minder corticosteroïden nodig zijn. Deze middelen worden kort gebruikt, 1 tot 2 weken (behalve bij terugkerend eczeem), daarna wordt de behandeling met hydrocortisonzalf of -crème afgebouwd. Bij onvoldoende effect wordt gekozen voor een lokale therapie met een van de volgende corticosteroïden uit klasse 2:
- Clobestan
- Lumetason
- Hydrocortisonbutyraat
- Triamcinolonacetonide (dermatologisch)
Ook nu weer in combinatie met een vette zalf of crème zonder geneesmiddelen. Bij onvoldoende effect wordt overgegaan naar een corticoïd uit klasse 3. Bij een ernstige vorm van eczeem kan de arts kiezen voor een van de lokale corticosteroïden uit klasse 3 en crème of zalf zonder geneesmiddelen:
- Betamethason (dermatologisch)
- Desoimetason
- Fluticason (dermatologisch)
- Mometason (dermatologisch)
Bij verbetering na 1 tot 2 weken worden de corticosteroïden afgebouwd. Wanneer er een resistentie is opgetreden tegen corticoïden bij constitutioneel eczeem of bij contacteczeem, kan er gekozen worden voor:
Bij seborroïsch eczeem: wanneer het eczeem niet vermindert met de niet-medicamenteuze behandeling, kan gekozen worden voor een van deze behandelingen totdat de korsten of schilfering verdwenen zijn:
- Ketoconazolcrème, het heeft een onaangename geur en kan haaruitval en haarverkleuring veroorzaken
- Seleensulfide, enkel op behaarde hoofdhuid
Eventueel kan ureum of salicylzuur worden toegevoegd om dikke korsten sneller te laten verdwijnen. Ze mogen niet bij de ogen of slijmvliezen gebruikt worden.
Alternatieve behandelingen
Crèmes (zonder doktersvoorschrift) op basis van kamille, zoethout en toverhazelaar gaan ontstekingen van de huid tegen en zouden eventueel gebruikt kunnen worden bij eczeem. Echinaforce crème is ook werkzaam tegen ontstekingen en vermindert littekenvorming. Mentholzalf heeft een verkoelende werking en kan helpen tegen de jeuk. U kunt ook een coldpack in een doek wikkelen en op de jeukende of pijnlijke plek leggen. Leg een coldpack nooit rechtstreeks op de huid, want deze kan zich aan de huid hechten.
U kunt een jeukdagboek bijhouden om beter met de jeuk om te gaan. Dit kunt u onder begeleiding doen van een professional in de gezondheidszorg. U kunt ook baat hebben bij ontspanningsoefeningen om de jeuk tegen te gaan.
Leefstijlveranderingen
Eczeem kan worden uitgelokt door stress, zweten, klimaatverandering of bepaalde kleding. Bij een droge huid is het belangrijk om neutrale hydraterende crèmes te gebruiken, zoals vaseline. Te veel douchen of in bad gaan of te veel zeep gebruiken kan de huid ook uitdrogen. Het is duidelijk dat stress een belangrijke trigger kan zijn bij huidaandoeningen zoals eczeem en rosacea. Beweeg voldoende, zorg voor voldoende ontspanning, zorg voor een goede balans tussen werk en privé, en verzorg uzelf goed. Schakel indien nodig de hulp van een psycholoog in.
