Testosteron

Het mannelijke geslachtshormoon is belangrijk voor veel lichamelijke functies. Een tekort aan dit hormoon kan dan ook verschillende klachten veroorzaken. Daar is gelukkig iets aan te doen. Bijvoorbeeld door het aanpassen van bepaalde gewoontes. Maar er zijn ook medicijnen die het niveau van jouw testosteron verhogen. Op deze pagina leest u meer over de symptomen, oorzaken en behandelmogelijkheden van een testosteron tekort.

We kennen testosteron als het belangrijkste mannelijke geslachtshormoon. Testosteron zorgt voor de primaire en secundaire geslachtskenmerken bij mannen. Daarnaast beïnvloedt dit hormoon allerlei lichaamsfuncties, zoals:

• Het libido. Testosteron zorgt zowel bij mannen als bij vrouwen voor voldoende seks drive, oftewel zin in seks;
• Het erectievermogen en de aanmaak van sperma;
• Vetopslag. Het mannelijk geslachtshormoon heeft invloed op waar het lichaam vet opslaat en op de afbraak van vet;
• De vorming van spiermassa;
• Stevigheid van de botten;
• Het immuunsysteem;
• Bloeddruk en bloedsuikerspiegel.

Testosteron wordt door het lichaam aangemaakt. Bij mannen gebeurt dit met name in de testikels, ook wel de zaad,- of teelballen genoemd. De eierstokken van vrouwen produceren ook testosteron, maar dan in veel mindere mate.

De productie van testosteron schommelt. Als er onvoldoende testosteron wordt aangemaakt, kan er een tekort ontstaan. Een tekort aan testosteron wordt ook wel testosterondeficiëntie of ‘Low T’ genoemd. Het komt zowel bij mannen als bij vrouwen voor, hoewel mannen er vaker last van hebben.

Als er sprake is van een tekort aan testosteron, dan is het verstandig om hier iets aan te doen. Een tekort aan mannelijke hormonen kan worden vastgesteld door middel van een speekseltest of bloedtest. U kunt zo’n test doen als u klachten heeft die duiden op een lage testosteronspiegel.

Testosteron is belangrijk bij het reguleren van diverse processen in het lichaam. Een tekort aan deze mannelijke hormonen uit zich in verschillende klachten. Symptomen van testosteron tekort zijn onder andere:

• Stemmingswisselingen, prikkelbaar zijn en depressieve gevoelens;
• Geheugenstoornissen;
• Slaapproblemen;
• Moeheid, futloosheid;
• Minder zin hebben in seks;
• Erectiestoornissen/minder harde erecties;
• Vruchtbaarheidsproblemen;
• Verminderde spiermassa en spierkracht;
• Afname van lichaamsbeharing;
• Meer buikvet;
• Bloedarmoede;
• Zweten.

Andere gevolgen van een tekort zijn:

• Botontkalking (osteoporose);
• Diabetes type 2;
• Hart- en vaataandoeningen, zoals een verhoogd cholesterolgehalte, een hoge bloeddruk en aderverkalking.

Blijkt uit de test dat jouw testosterongehalte normaal is, maar heeft u toch last van klachten? Overleg dan altijd met een arts. Als de test een tekort aangeeft, kunt u jouw testosteron verhogen en zo de klachten bestrijden.

Er zijn verschillende factoren die kunnen leiden tot een testosterongebrek. De bekendste oorzaken voor testosteron tekort zijn:

Leeftijd. Het lichaam maakt steeds minder testosteron aan naarmate we ouder worden. Dit begint vanaf ongeveer het 40e jaar. Bij mannen van 75 jaar is de testosteronspiegel gemiddeld nog maar 65% van de waarde bij een jonge man. Bij sommige mannen daalt de hoeveelheid testosteron te snel en kunnen er klachten ontstaan. Dit wordt ‘laat hypogonadisme’ of ‘late-onset hypogonadism’ genoemd.

Problemen met de teelballen. Testosteron wordt voornamelijk geproduceerd in de teelballen. Bij aandoeningen van de teelballen kan de testosteronproductie stagneren. Bijvoorbeeld door een niet-ingedaalde teelbal, een ontsteking in de teelbal of beschadiging van de teelbalfunctie door bestraling.

Problemen met de aansturing van testosteronproductie. De hersenen geven de teelballen een seintje om testosteron aan te maken. Er kan in dat proces iets misgaan. Bijvoorbeeld als er sprake is van een hersentumor of hersenletsel. Ook ondervoeding of anorexia kan de communicatie tussen hersenen en teelballen verstoren.

Een tekort aan het mannelijke hormoon testosteron is tegenwoordig goed te behandelen. In eerste instantie kunt u dat zelf proberen. Helpt dat niet voldoende, dan zijn er medicijnen.

Leefstijl kan veel invloed hebben op de aanmaak van mannelijke geslachtshormonen. Een paar tips voor een natuurlijke testosteron boost:

• Krachttraining, met daarbij focus op kort en krachtig. Zorg ervoor dat u al jouw spiergroepen traint en jouw grootste spiergroepen (bovenbenen, rug, borst) extra intensief aanpakt. Krachttraining heeft meer effect op de testosteronaanmaak dan duursporten zoals hardlopen.
• Vermijd (of doe iets aan) overgewicht. Overgewicht zorgt ervoor dat jouw hormoonspiegel en hormoonproductie kelderen, en dus ook jouw testosteronspiegel.
• Een gezonde levensstijl. Daaronder verstaan we gezond, gevarieerd, uitgebalanceerd en voldoende eten. Vette vis, vitamine D en zink worden gezien als goede testosteron boosters. Roken en het drinken van alcohol en cafeïne kunt u juist beter achterwege laten. Ook belangrijk: regelmatig bewegen en voldoende slapen en ontspannen.

Als een aanpassing van de leefstijl onvoldoende effect heeft, kunnen medicijnen helpen. Het hormoontekort kan dan worden aangevuld met synthetische mannelijke hormonen, oftewel een testosteronsupplement. Er zijn verschillende opties: 

• Testosterongel, zoals Androgel, Tostran en Testavan. De hormonen in de gel worden via de huid opgenomen in het bloed. De gel moet iedere ochtend op het bovenlichaam of de binnenkant van de dijbenen worden aangebracht.
• Testosteroncapsules, zoals Andriol. De capsules moeten tweemaal daags worden ingenomen.
• Testosteroninjecties. Injecties met testosteron worden door een arts gegeven.

Het is belangrijk dat u de juiste dosering gebruikt. Deze mag de hoeveelheid testosteron die jouw lichaam normaal gezien zelf aanmaakt nooit overschrijden. De behandeling kan anders negatieve gevolgen hebben.

Houd er rekening mee dat testosteronsupplementen bijwerkingen kunnen geven. Bekende bijwerkingen van deze hormonale geneesmiddelen zijn onder andere:

• Irritaties van de huid (bij gebruik van testosterongel);
• Prostaatvergroting;
• Acne, vette huid;
• Hoofdpijn;
• Borstvorming;
• Maagdarmklachten (bij gebruik van de capsules);
• Opvliegers, blozen;
• Kaalheid, toename van lichaamsbeharing.

Testosteronsupplementen zijn niet voor iedereen geschikt. Als u behandeld wordt met bepaalde medicijnen, kunt u de supplementen niet gebruiken. De kans op gevaarlijke bijwerkingen is dan te groot.

Capsules en gel met testosteron mogen bovendien niet worden aangeraakt door zwangere vrouwen of vrouwen die zwanger willen worden. De werkzame stof is namelijk gevaarlijk voor het ongeboren kind.

Sommige testosteronsupplementen zijn uitsluitend op recept verkrijgbaar bij de apotheek. U heeft dan een recept van een arts nodig. Bij Dokteronline kunt u een passende behandeling aanvragen. Jouw aanvraag wordt beoordeeld door een arts aan de hand van de door jou ingevulde medische vragenlijst. Het uitgeschreven recept wordt vervolgens doorgestuurd naar een apotheek, waarna de voorgeschreven medicatie discreet bij jou thuis wordt afgeleverd.

Lees voor gebruik altijd de bijsluiter. Heeft u vragen over testosteron verhogende geneesmiddelen, neem dan contact op met een arts of apotheker.