De eerste keuze van de arts is doorgaans om af te wachten, met het advies veel water te drinken en indien nodig een pijnstiller te nemen. Cranberrycapsules of -drank kunnen helpen. Vaak geneest de aandoening binnen een week. Indien dit niet het geval is, zal de arts antibiotica voorschrijven. Om de diagnose te bevestigen, kan met een urinestrip nagegaan worden of er sprake is van een ontsteking. Om te bepalen welke bacterie de ontsteking veroorzaakt, kan een urinestaal worden opgestuurd voor een kweek in het laboratorium. De arts kan de uitslag van de kweek afwachten of onmiddellijk antibiotica voorschrijven; in dat geval kan de antibiotica na de uitslag eventueel worden aangepast.
Geneesmiddelen
Bij de meeste vormen van blaasontsteking is antibiotica het aangewezen geneesmiddel. Lees steeds de bijsluiter alvorens het geneesmiddel te gebruiken. Voor alle antibiotica geldt dat de volledige kuur moet worden afgemaakt. Indien u eerder een allergische reactie heeft gehad op een bepaald antibioticum, mag u dit geneesmiddel niet meer (opnieuw) gebruiken. Indien u merkt dat de antibioticakuur niet goed werkt of als u koorts krijgt, neem dan contact op met een arts.
Bij acute blaasontsteking bij gezonde personen kunnen de volgende antibiotica, die oraal worden ingenomen, worden voorgeschreven:
- Nitrofurantoïne. Dit antibioticum is doeltreffend tegen de E.coli-bacterie, die in de meeste gevallen (80%) de oorzaak is van een blaasontsteking. Nitrofurantoïne kan de urine geel of bruin kleuren. Bij nierfunctiestoornissen mag nitrofurantoïne niet worden gebruikt.
- Fosfomycine. Dit antibioticum wordt in principe als eenmalige dosis voorgeschreven, bij voorkeur voor het slapengaan op een lege maag.
- Trimethoprim.
Bij acute blaasontsteking tijdens de zwangerschap wordt meestal eerst een kweek uitgevoerd. Daarna wordt onmiddellijk gestart met antibiotica. Tijdens de zwangerschap kunnen de volgende antibiotica, die oraal worden ingenomen, worden voorgeschreven:
- Nitrofurantoïne. Echter niet aan het einde van de zwangerschap. Nitrofurantoïne kan de urine geel of bruin kleuren. Bij ernstige nierfunctiestoornissen mag nitrofurantoïne niet worden gebruikt.
- Fosfomycine. Dit antibioticum wordt in principe als eenmalige dosis oraal ingenomen, bij voorkeur voor het slapengaan op een lege maag.
- Trimethoprim. Dit antibioticum mag niet worden toegediend bij ernstig gestoorde lever- en nierfuncties en bepaalde vormen van bloedarmoede.
- Amoxicilline/clavulaanzuurkuur, oraal. Niet gebruiken bij een voorgeschiedenis van geelzucht, leverfunctiestoornissen of ernstige huidreacties.
Wanneer het resultaat van het urineonderzoek bekend is, kan eventueel voor een meer gerichte antibiotische behandeling worden gekozen. Bij terugkerende blaasontsteking bij gezonde personen is de eerste keuze om veel te drinken, goed uit te plassen, onmiddellijk te urineren bij aandrang en na seksueel contact ook meteen te gaan plassen. Cranberrycapsules of -drank kunnen helpen. Indien dit alles niet helpt, kunnen geneesmiddelen worden voorgeschreven.
Geneesmiddelen bij terugkerende blaasontsteking bij gezonde personen: Eén van de volgende antibiotica, afhankelijk van de werkzaamheid bij de eerste blaasontsteking, wordt gedurende langere tijd (6 tot 12 maanden) voorgeschreven:
- Nitrofurantoïne, oraal in te nemen, bij voorkeur voor het slapengaan. Bij langdurig gebruik kunnen bijwerkingen optreden zoals zenuwaandoeningen en kortademigheid met prikkelhoest. Verder kan nitrofurantoïne de urine geel of bruin kleuren. Bij ernstige nierfunctiestoornissen mag nitrofurantoïne niet worden gebruikt.
- Trimethoprim, oraal in te nemen, bij voorkeur voor het slapengaan. Dit antibioticum mag niet worden toegediend bij ernstig gestoorde lever- en nierfuncties en bepaalde vormen van bloedarmoede.
De arts kan er ook voor kiezen om één van deze antibiotica enkel voor te schrijven na seksueel contact. Dan wordt geadviseerd om binnen 2 uur een dosis in te nemen en niet meer dan 1 dosis per dag. Bij vrouwen rond de menopauze. Rond de menopauze kan het slijmvlies van blaas en vagina dunner worden door een daling van de oestrogenen, waardoor blaasinfecties en terugkerende blaasinfecties vaker kunnen optreden. De arts kan dan oestrogenen voorschrijven:
- Oestriol. Dit geneesmiddel wordt vaginaal ingebracht. Dit middel wordt bij voorkeur niet gebruikt bij borstkanker (of wanneer u dat heeft gehad), bij acute lever- en nieraandoeningen, en bij hartproblemen.
Lees steeds de bijsluiter alvorens het geneesmiddel te gebruiken.
Alternatieve behandelingen
Mogelijke alternatieve behandeling van blaasontsteking zijn cranberry-extract en lactobacillenpreparaten.
Levensstijlveranderingen
Drink veel water, eet gezond met veel fruit en groenten. Beperk alcoholgebruik en bij blaaspijnsyndroom wordt aangeraden helemaal geen alcohol te gebruiken, aangezien dit de pijn kan verergeren. Gebruik geen zeep in het schaamgebied. Stop met roken. Vermijd scherpe kruiden. Ga urineren na seksueel contact. Veeg bij het toiletbezoek in de juiste richting. Draag losse onderkleding, rokken en/of broeken zodat de blaas niet wordt afgekneld. Zorg voor een vlotte stoelgang. Houd uw urine niet te lang op. Het is het beste om onmiddellijk te gaan plassen zodra u aandrang voelt. Uitplassen betekent de blaas volledig ledigen.
Bijkomende risico’s
De bacteriën kunnen zich bij een onbehandelde blaasontsteking in de blaaswand nestelen en zo regelmatig ontstekingen veroorzaken. Daarnaast kan een onbehandelde blaasontsteking opstijgen naar de hogere urinewegen en naar de nieren, waar zij een nierbekkenontsteking kan veroorzaken. Deze is moeilijker te behandelen dan een blaasontsteking. Een nierbekkenontsteking kan een chronisch verloop aannemen, wat ernstige gevolgen kan hebben voor de hele nier met uiteindelijk nierfalen tot gevolg. Bovendien kunnen de bacteriën van een onbehandelde blaasontsteking zich via het bloed door het hele lichaam verspreiden en bloedvergiftiging veroorzaken. Dit is een zeer ernstige, mogelijk levensbedreigende situatie, met hoge koorts en rillingen. Dit moet onmiddellijk behandeld worden. In het laatste trimester van de zwangerschap kan een onbehandelde blaasontsteking weeën opwekken.
Een ander risico is dat de E.coli-bacterie resistent kan zijn tegen antibiotica, waardoor men moet overschakelen op duurdere medicatie.
