Veelvoorkomende tongaandoeningen: symptomen, oorzaken en behandeling

Witte aanslag op de tong

Een witte aanslag op de tong kan verschillende oorzaken hebben, zoals een verminderde weerstand, roken, slechte mondhygiëne of het gebruik van antibiotica. Deze aanslag kan leiden tot een slechte adem en een onaangenaam gevoel in de mond. Door je tanden en tong tweemaal per dag te poetsen en regelmatig een antibacteriële mondspoeling te gebruiken, kun je de kans op witte aanslag verminderen. 

Behandeling: Gebruik bijvoorbeeld een mondspoeling met chloorhexidine of Listerine. Vermijd het gebruik van mondspoelingen met alcohol, aangezien deze de mond kunnen uitdrogen en het probleem kunnen verergeren.

Paarse of rode tong

Een paarsrode tong kan wijzen op een longaandoening, pernicieuze anemie (ook bekend als kwaadaardige bloedarmoede) of een vitaminetekort. Pernicieuze anemie is een ernstige vorm van bloedarmoede veroorzaakt door een tekort aan vitamine B12, vaak door een gebrek aan intrinsieke factor die nodig is voor de opname van deze vitamine. Het is belangrijk om bij deze symptomen altijd een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling. 

Behandeling: Supplementen met vitamine B12 kunnen nodig zijn, evenals een aangepast dieet dat rijk is aan B12, zoals vlees, vis, eieren en zuivelproducten. Bij ernstige gevallen kan een arts vitamine B12-injecties voorschrijven. 

Rode, gezwollen en pijnlijke tong

Een rode en gezwollen tong kan het gevolg zijn van een ontsteking, vaak veroorzaakt door het gebruik van antibiotica. Dit kan slikken en praten bemoeilijken. Regelmatig tandenpoetsen en spoelen met een antiseptische mondspoeling of zoutoplossing kan helpen bij het genezingsproces. 

Behandeling: Gebruik een zoutoplossing (1 theelepel zout in een glas warm water) om te gorgelen. Antiseptische mondspoelingen zoals die met chloorhexidine kunnen ook effectief zijn. Vermijd irriterende voedingsmiddelen zoals gekruid voedsel en alcohol. 

Gladde tong

Een gladde tong kan ontstaan door bloedarmoede, leverproblemen of glutenintolerantie. Het verdwijnen van de gladheid en het herstel van de normale structuur gebeurt meestal vanzelf wanneer de onderliggende aandoening wordt behandeld. 

Behandeling: Neem ijzersupplementen en consumeer ijzerrijk voedsel zoals spinazie, rood vlees en linzen bij bloedarmoede door ijzertekort. Bij glutenintolerantie is het belangrijk om een glutenvrij dieet te volgen. 

Haartong

Een haartong wordt gekenmerkt door overmatig lange tongpapillen en komt vaak voor bij mensen met een slechte mondhygiëne, rokers en gebruikers van antibiotica. Goede mondverzorging en het verbeteren van de algehele lichamelijke conditie kunnen helpen deze aandoening te voorkomen. 

Behandeling: Reinig de tong dagelijks met een tongschraper of een zachte tandenborstel. Stoppen met roken en een verbetering van de mondhygiëne kunnen ook helpen. Gebruik mondspoelingen met peroxide om de tong te reinigen. 

Landkaarttong

Een landkaarttong heeft witte en rode plekken met een gladde structuur. Deze onschuldige aandoening geeft meestal geen klachten en vereist geen behandeling. 

Behandeling: Hoewel meestal niet nodig, kan een mondspoeling met steroïden worden voorgeschreven als er ongemak is. Zorg voor een goede mondhygiëne en vermijd irriterende voedingsmiddelen. 

Bultjes of zweertjes op de tong

Zweertjes en bultjes op de tong kunnen door verschillende oorzaken ontstaan, zoals virusinfecties, bacteriële infecties, aften, allergieën of in zeldzame gevallen een kwaadaardige tumor. Blijft een zweertje langer dan drie weken aanwezig, raadpleeg dan een (tand)arts. 

Behandeling: Gebruik een antiseptische mondspoeling of zoutoplossing om de genezing te bevorderen. Voor aften kunnen specifieke mondgels of crèmes verlichting bieden. Vermijd zuur en gekruid voedsel dat de pijn kan verergeren. 

Wat te doen bij tongaandoeningen?

Het regelmatig controleren van je tong en goede mondhygiëne zijn essentieel om tongaandoeningen te voorkomen en te behandelen. Hier zijn enkele adviezen: 

1. Mondhygiëne: Poets tweemaal per dag je tanden en tong, gebruik een antibacteriële mondspoeling en bezoek minstens tweemaal per jaar de tandarts. 
2. Weerstand op peil houden: Eet gezond, beweeg regelmatig en zorg voor voldoende slaap. 
3. Stop met roken en beperk alcohol: Dit kan de gezondheid van je mond aanzienlijk verbeteren. 
4. Voedingsmiddelen vermijden: Vermijd zure voedingsmiddelen en dranken als je last hebt van een pijnlijke tong. 

Blijven de klachten aanhouden, maak dan een afspraak met je tandarts of huisarts. Een arts kan de oorzaak van de klachten onderzoeken en een passende behandeling starten. Indien nodig kan de huisarts je doorverwijzen naar een specialist. 

Conclusie

Tongaandoeningen kunnen variëren van onschuldig tot ernstig. Het is belangrijk om regelmatig je tong te controleren en een goede mondhygiëne te handhaven. Bij aanhoudende klachten is het raadzaam om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.