Aambeien zijn opgezette bloedvaatjes in de anus die kunnen uitstulpen. Bij het persen tijdens de ontlasting kan de druk in de bloedvaatjes erg hoog worden zodat ze gaan uitzetten en er een kleine bloeding ontstaat. Aambeien kunnen pijnlijk en erg vervelend zijn.

Aambeien, ook wel hemorroïden genoemd, zijn in feite kleine uitstulpingen van het slijmvlies in de darm, vlak voor de anus. Aan de binnenkant van de anus zit namelijk een sponsachtig netwerk van aders. Als deze kleine adertjes ontstoken raken en uitstulpen, dan worden het aambeien. Hierdoor kan er een beetje bloed meekomen tijdens het persen van de ontlasting. Aambeien kunnen zowel inwendig, in de anus, als uitwendig, buiten de anus, voorkomen. Aambeien zijn niet heel ernstig, maar kunnen wel last veroorzaken in het dagelijks leven. Vooral ouderen hebben er last van, en ze kunnen bij zowel mannen als vrouwen voorkomen.

Je kan aambeien herkennen door de volgende klachten:

• Bloed- of slijmverlies tijdens de ontlasting
• Pijn rond de anus
• Jeuk rondom de anus
• Branderig gevoel rondom de anus
• Een drukkend gevoel rondom de anus
• Onverwacht bloedverlies
• Bobbeltjes buiten de anus

De meest herkenbare klacht van aambeien is helderrood bloedverlies tijdens de ontlasting. Pijn, jeuk en een branderig gevoel kunnen ontstaan doordat de ontlasting zich ophoopt in de endeldarm. De aambeien kunnen bovendien een drukkend gevoel geven, vooral in graad 3 en 4. Onverwacht bloedverlies kan ontstaan doordat de kleine bloedvaatjes knappen. Als je bobbeltjes buiten de anus voelt dan is er sprake van uitwendige aambeien.

Aambeien kunnen zowel in de anus, inwendig, als buiten de anus voorkomen, uitwendig. Aambeien worden geclassificeerd in graad 1 tot en met 4.

Bij graad 1 is er sprake van kleine zwellingen in de endeldarm. Deze zijn niet zichtbaar en kunnen niet gevoeld worden aan de buitenkant van de anus. Deze vorm van aambeien komt vaak voor.

Bij graad 2 zijn er grotere zwellingen aanwezig. Ze kunnen als het ware naar buiten komen tijdens de ontlasting, maar gaan daarna vanzelf weer terug naar binnen.

Bij graad 3 hangt de aambei uit de anus, men voelt dan één of een paar zachte bobbeltjes. Men kan deze bobbeltjes niet terug naar binnen duwen.

Aambeien met graad 4 hangen altijd uit de anus en kunnen niet naar binnen geduwd worden. Uitwendige aambeien kunnen een drukkend en pijnlijk gevoel geven. Sommige mensen beschrijven het alsof er iets uit de anus komt, ook afvegen na de ontlasting kan moeilijker zijn.

Men kan tegelijkertijd zowel interne als externe aambeien ontwikkelen, maar over het algemeen zijn uitwendige aambeien minder gebruikelijk dan inwendige. Het kan ook zijn dat er een bloedprop wordt gevormd in de aambei. Dit is erg pijnlijk en moet met spoed behandeld worden.

Aambeien kunnen de volgende oorzaken hebben:

• Persen tijdens ontlasting
• Ophouden van de ontlasting
• Lang staan
• Chronisch hoesten
• Zwangerschap en bevalling
• Erfelijk
• Ouderdom

Over het algemeen ontstaan aambeien doordat er een verhoogde druk komt te staan op de aders net boven de anus. Als gevolg hiervan raken ze opgezet en ontstoken. Deze verhoogde druk kan veroorzaakt worden door te persen tijdens de ontlasting. Zo moet men hard persen als de ontlasting te hard is of als je probeert te poepen terwijl je geen aandrang hebt.

Een te harde ontlasting wordt veroorzaakt door het eten van te weinig vezels, te weinig drinken of te weinig bewegen. Er zijn ook bepaalde medicijnen die de ontlasting hard kunnen maken.

Tijdens de zwangerschap werken de darmen van een vrouw namelijk minder snel, waardoor ze last kan krijgen van obstipatie. Mede doordat de baarmoeder erg zwaar wordt, zorgt dit voor extra druk op het weefsel in de anus, waardoor de kans op het ontstaan van aambeien groter wordt. Het is tevens mogelijk dat aambeien pas na de bevalling ontstaan, doordat men te hard geperst heeft tijdens de bevalling. Het merendeel van de vrouwen krijgt last van aambeien tijdens of na de zwangerschap.

Ouderen vanaf 50 jaar hebben vaker last van aambeien omdat door de ouderdom de weefsels aan de binnenkant van de anus verslappen. Daarnaast nemen ouderen vaker medicijnen met bloedverdunners en hebben ze vaker last van obstipatie.

Afhankelijk van de ernst van de aambeien kan er gekozen worden voor de juiste behandeling. Vaak is er geen behandeling nodig. In ernstige gevallen wordt er gekozen voor een operatie.

Als je last hebt van aambeien zorg er dan voor dat je ontlasting zacht blijft. Bij een zachte ontlasting hoef je namelijk minder hard te persen en heb je minder kans op het ontstaan van klachten. Dit kan je doen door voldoende te drinken, vezelrijk te eten en vaak te bewegen.

Aambeien van graad 1, oftewel kleine, inwendige aambeien, gaan na een poosje vanzelf weer over. Behandeling is vaak niet nodig. Je kunt wel kiezen voor crèmes of zalfjes om de klachten te verminderen. Hierdoor genezen de aambeien echter niet. Er zijn verschillende verzachtende crèmes vrij verkrijgbaar in de drogisterij of apotheek.

Voorbeelden hiervan zijn vaselinecetomacrogolcrème en zinksulfaatvaselinecrème. Kies het liefst voor vette crèmes omdat deze goed smeerbaar en beschermend zijn, zonder dat de huid helemaal afgesloten wordt. Normaal gesproken gebruikt men dergelijke crèmes maximaal twee weken. Er zijn ook crèmes met een verdovend effect beschikbaar waarmee de pijn verminderd kan worden. Een voorbeeld hiervan is Lidocaine zinksulfaatcrème. Deze moet je twee keer per dag en na elke ontlasting opsmeren, gedurende maximaal vier weken.

Er zijn ook zetpillen op de markt, deze bevatten vaak zinkoxide. Als je last hebt van veel ontstekingen rond de aambeien, dan kan de arts jou een corticosteroïde crème voorschrijven. Deze vermindert de ontsteking en zwelling, waardoor je minder last krijgt van pijn en jeuk. Normaal gesproken mogen deze crèmes echter niet lange tijd achter elkaar gebruikt worden. Tot slot kunt u kiezen voor medicijnen die de ontlasting zachter maken, zoals lactulose of macrogol.

Bij aambeien van graad 2 en 3, oftewel hevige aambeien met aanhoudende klachten, kan er gekozen worden voor een rubberbandligatie. Deze procedure wordt meestal gedaan door een chirurg op de polikliniek. De aambei wordt dan afgebonden met behulp van rubberen bandjes. Hierdoor kan de aambei niet meer naar beneden zakken, waardoor je geen last meer hebt van klachten. De aambei sterft binnen 7-10 dagen af en het wondje geneest met een littekentje. Het elastiekje komt later vanzelf met de ontlasting naar buiten.

Een rubberbandligatie van interne aambeien is meestal pijnloos, omdat de basis van de aambeien boven de anale opening ligt. Er kunnen tot wel drie aambeien in één keer behandeld worden met deze methode. Het kan zijn dat je na de ingreep nog even last hebt van bloedverlies uit de anus of pijn, maar deze klachten zouden vanzelf over moeten gaan.

Er bestaan nog andere behandelmethodes zoals:

• Sclerotherapie door injectie, waarbij er vloeistof onder het slijmvlies van de aambei ingespoten wordt.
• Infrarood coagulatie waarbij er met infrarood licht een brandwondje op het slijmvlies gemaakt wordt.
• Het zogenaamde wegnieten van de aambeien.
• Een vaatonderbinding waarbij de kleine aders die bloed naar de aambeien voeren, worden afgebonden. Hierdoor krimpen de aambeien.
• Traditionele operationele haemorrhoïdectomie. Hier wordt echter alleen in zeldzame gevallen voor gekozen en alleen bij aambeien van graad 4. De operatie verloopt onder algehele narcose en de eerste dagen erna kan de wond behoorlijk pijnlijk zijn.

Heb je vragen over aambeien? Dokteronline kan je helpen. Op onze website kan je een consult regelen met een geregistreerde EU-arts, die je verder kan begeleiden en zo nodig de juiste behandeling zal voorschrijven.