Antivirale middelen zijn middelen die worden gebruikt om virussen te behandelen. Het ligt echter aan de soort aandoening of deze behandeld moet worden met een antiviraal middel of niet.

Als je ziek bent geworden als gevolg van een besmetting met een virus, dan kan er gekozen worden voor een antiviraal middel voor de behandeling. Infecties die veroorzaakt zijn door een virus, zijn onder andere griep, een koortslip, de ziekte van Pfeiffer, HIV en gordelroos.

Het gebruik van antivirale middelen is afhankelijk van de aandoening of ziekte. Zo kan een antivirusmiddel zoals Tamiflu preventief gebruikt worden om een besmetting met een griepvirus te voorkomen of kan het in geval van een besmetting gebruikt worden om de symptomen te verminderen en de duur van de ziekte te verkorten.

Tamiflu wordt door artsen alleen voorgeschreven aan mensen voor wie griep een ernstig risico is, zoals mensen met een verminderde weerstand of mensen met hart- en longziekten. De werkzame stof van Tamiflu, oseltamivir, behoort tot de zogenaamde neuraminidaseremmers, geneesmiddelen die voorkomen dat een virus zich in het lichaam kan uitbreiden.

Overleg dit altijd met je arts. Vertel hem of haar of je andere geneesmiddelen gebruikt. Hij of zij kan je vervolgens vertellen of dit veilig is.

Gebruik Valaciclovir niet wanneer je zwanger bent of binnenkort zwanger wil worden, aangezien het medicijn schadelijk is voor de baby. Je arts kan je mogelijk wel een ander medicijn voorschrijven dat je wel gedurende de zwangerschap kan blijven gebruiken.

Tamiflu en Famciclovir mogen uitsluitend in overleg met de huisarts gebruikt worden als je zwanger bent of borstvoeding geeft.

Ook als je last hebt van een verminderde nierfunctie, neurologische stoornissen, een gestoorde leverfunctie en een gecompliceerde infectie met herpes zoster mag je Valaciclovir niet gebruiken.

Antivirale middelen zijn uitsluitend verkrijgbaar bij een apotheek. Dit geneesmiddel is niet te koop bij een drogist.

Nee, dit geneesmiddel is receptplichtig. Je hebt dus een recept van een arts nodig om het medicijn te bestellen bij een apotheek. Koop nooit antivirale middelen zonder recept van een arts.

Zoals elk geneesmiddel kunnen ook antivirale middelen bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken.

De meest voorkomende bijwerkingen van Tamiflu zijn:

• Hoofdpijn
• Misselijkheid
• Maag- en darmklachten
• Duizeligheid
• Hoesten
• Overgevoeligheid voor oseltamivir
• Huidaandoeningen

De meest voorkomende bijwerkingen van Valaciclovir zijn:

• Hoofdpijn
• Duizeligheid
• Maag- en darmklachten
• Gevoeligheid voor UV-licht
• Huiduitslag
• Overgevoeligheid voor Valaciclovir

De belangrijkste bijwerkingen van virusremmers zoals Famciclovir en Aciclovir zijn hoofdpijn en misselijkheid.

Antivirale middelen worden voorgeschreven bij de volgende ziektes of aandoeningen:

Griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus en leidt tot klachten aan de luchtwegen zoals niezen, een loopneus, hoesten en keelpijn. Evenals klachten in het hele lichaam zoals koorts, rillingen en spierpijn.

Voor de behandeling van griep met Tamiflu in tabletvorm geldt het volgende:

• Voor volwassenen en kinderen ouder dan 13 jaar, 75 mg 2 keer per dag gedurende 5 dagen. Bij mensen met een verminderde weerstand gedurende 10 dagen.
• Voor kinderen tussen de 1 en 13 jaar: 30, 45, 60 of 75 mg twee keer per dag, afhankelijk van het lichaamsgewicht. Behandelduur is vijf dagen.
• Voor baby’s jonger dan 1 jaar: 3 mg per kg lichaamsgewicht, 2 keer per dag gedurende 5 dagen.

Om griep te voorkomen na blootstelling aan influenza:

• Voor volwassenen en kinderen ouder dan 13 jaar, 75 mg één keer per dag gedurende 10 dagen.
• Voor kinderen tussen de 1 en 13 jaar: 30, 45, 60 of 75 mg één keer per dag, afhankelijk van het lichaamsgewicht. Behandelduur is 10 dagen.
• Voor baby’s jonger dan 1 jaar: 3 mg per kg lichaamsgewicht, 1 keer per dag gedurende 10 dagen.

Om griep te voorkomen tijdens een epidemie:

• Voor volwassenen en kinderen ouder dan 13 jaar, 75 mg 1 keer per dag gedurende maximaal 6 weken.
• Bij mensen met een verminderde weerstand gedurende maximaal 12 weken.
• De preventie tijdens een influenza-epidemie is niet onderzocht bij kinderen jonger dan 13 jaar.

Het virus herpes simplex veroorzaakt een koortslip, wat begint met een branderig en tintelend gevoel rond de lippen. Vervolgens ontstaan er pijnlijke blaasjes op de lip. Na een aantal dagen veranderen deze in zweertjes met korstvorming. De infectie kan echter ook op andere plekken van het lichaam optreden, zoals op de neus, kin of rondom de ogen.

Zodra je het herpesvirus eenmaal hebt opgelopen, blijft het altijd in het lichaam aanwezig. Het is de meeste tijd inactief en wordt actief zodra de weerstand afneemt. Herpes genitalis is een soa die wordt veroorzaakt door het herpes-virus. Het geeft niet altijd klachten en hoeft niet altijd behandeld te worden.

In het geval van een koortslip worden antivirale tabletten zoals Valaciclovir voorgeschreven aan mensen die ernstige klachten ondervinden of vaker dan 6 keer per jaar een koortslip krijgen. Valaciclovir voorkomt dat het virus zich vermenigvuldigt en stopt zo de uitbraak van de ziekte. De klachten zullen na een paar dagen verminderen. Het virus kan echter nooit gedood worden, ook niet met Valaciclovir.

Voor de behandeling van een koortslip met Valaciclovir neemt men 2 doses van 2000 mg, de tweede dosis moet minimaal 6 uur na de eerste dosis worden ingenomen. De behandeling duurt maximaal 1 dag. Voor het voorkómen van een koortslip kan een langere kuur voorgeschreven worden, zoals 500 mg 1×/dag gedurende 3-4 maanden. Hier is echter alleen sprake van als men meerdere keren per maand last heeft van een koortslip.

Hiv is een seksueel overdraagbare aandoening (soa) die uiteindelijk kan leiden tot aids. De infectie zorgt ervoor dat het afweersysteem van het lichaam langzaamaan afgebroken wordt. In het begin merkt men daar niet veel van, maar geleidelijk aan krijgt men steeds meer klachten. In dit geval wordt er gesproken van aids.

Hiv is chronische ziekte en kan nog niet genezen worden, maar met een goede behandeling kan aids wel voorkomen worden. Besmetting met hiv verloopt via lichaamsvloeistoffen, zoals bloed, sperma, voorvocht, vaginaal vocht en moedermelk. Bloed en sperma van een hiv-positieve persoon bevatten veel virussen. Als deze lichaamsvochten in contact komen met iemands bloed of slijmvliezen, kan diegene besmet worden met het virus.

Helaas is er nog geen medicijn gevonden waarmee het hiv-virus gedood kan worden. Gelukkig kan aids wel voorkomen worden als je goed behandeld wordt. Deze behandeling bestaat uit een combinatie van minimaal drie hiv-remmende medicijnen die men dagelijks moet innemen. Deze medicijnen voorkomen dat het virus zich vermenigvuldigt in het lichaam.

Deze vermenigvuldiging verloopt in meerdere stappen die steeds herhaald worden. De hiv-remmers kunnen deze stappen blokkeren zodat de vermenigvuldiging niet meer kan plaatsvinden. De belangrijkste soorten hiv-remmers zijn als volgt:

• Reversetranscriptaseremmers (RTI)
• Proteaseremmers (PI)
• Integraseremmers (INSTI)
• Entree- of fusieremmers
• Eén-pil-regimes
• Nucleoside/nucleotide reverse transcriptaseremmer (NRTI)

Virale hepatitis is een leverontsteking die wordt veroorzaakt door een virus. Hepatitis kan onderscheiden worden in hepatitis A, B, C en E en is besmettelijk.

• Hepatitis A wordt ook wel geelzucht genoemd en komt vooral bij kinderen voor. Het gaat meestal vanzelf over en is niet ernstig.
• Hepatitis B wordt veroorzaakt door het hepatitis B-virus door middel van onveilige seks of contact met bloed. Meestal gaat de ziekte binnen een paar maanden vanzelf over.
• Hepatitis C is de gevaarlijkste vorm. Het geeft niet veel symptomen en wordt opgelopen door het gebruik van besmette naalden. De leverontsteking kan chronisch worden en moet dus goed behandeld worden.
• De symptomen van hepatitis E lijken op die van hepatitis A. verder is er nog niet veel bekend over deze vorm.

De ziekte van Pfeiffer is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door het epstein-barrvirus. De meeste mensen zijn in hun jeugd besmet geraakt met het virus. In de meeste gevallen verloopt dit zonder symptomen. Sommige mensen ervaren echter wel klachten, zoals zware vermoeidheid, keelpijn, koorts en pijnlijke lymfeklieren. De keelpijn, vermoeidheid en opgezwollen en pijnlijke klieren kunnen een aantal maanden aanhouden.

Gordelroos wordt veroorzaakt door het virus herpes zoster, ook wel het waterpokkenvirus genoemd. De blaasjes op de huid lijken op waterpokken en kunnen jeuken of pijnlijk zijn. Als men de plekken openkrabt, kunnen deze ernstige littekens veroorzaken. Aangezien de huiduitslag vaak op ofwel het linker-, ofwel het rechterdeel van het lichaam voorkomt, heeft dit de vorm van een gordel, vandaar de naam. De uitslag kan ook voorkomen op één gezichtshelft of op één arm of been. Gordelroos komt vooral voor bij mensen ouder dan zestig jaar, maar kan in principe bij iedereen voorkomen. Soms kan gordelroos tot ernstige complicaties lijden, bijvoorbeeld als de blaasjes zich dicht bij het oog bevinden.

Wat betreft de behandeling wordt er meestal gekozen voor een dosis van 800 mg Valaciclovir dat vijf keer per dag ingenomen moet worden. Je arts kan ook 1 gram Valaciclovir voorschrijven dat je drie keer per dag moet innemen of 250 mg Famciclovir dat je drie keer per dag moet innemen. Deze medicijnen zorgen er niet voor dat de blaasjes verdwijnen, maar dat het virus niet meer kan groeien en dat de duur van gordelroos verkort wordt.

Bij personen die behoren tot een risicogroep, geldt dat de behandeling binnen 3 dagen na het begin van de ziekte gestart wordt.

Genitale wratten zijn een soa die vaak voorkomt en veroorzaakt wordt door het HPV-virus. De wratten zijn niet gevaarlijk en bevinden zich bij de geslachtsdelen. De wratten zijn niet altijd zichtbaar en kunnen jeuken. Behandeling is meestal niet nodig. Het HPV-virus blijft wel aanwezig in het lichaam. De aandoening kan dus terugkomen.

Er zijn verschillende virussen die een oogontsteking kunnen veroorzaken, zoals het adenovirus. Dit is een verkoudheidsvirus dat ook bij de ogen tot een ontsteking kan leiden. Ook het herpesvirus zoals herpes simplex (koortsblaasjes) en herpes zoster (gordelroos) kunnen een oogontsteking veroorzaken in verschillende delen van het oog: in het slijmvlies (conjunctivitis), het hoornvlies (keratitis) en harde oogrok (episcleritis of scleritis). Ook kan de binnenkant van het oog ontstoken raken, dit wordt uveïtis genoemd.

Heb je vragen over de antivirale middelen? Dokteronline.com kan je helpen. Op onze website kan je een consult regelen met een geregistreerde EU-arts, die je verder kan begeleiden en zo nodig de juiste behandeling zal voorschrijven.