Donepezil

Donepezil is een dementiemiddel. Bij dementie worden de hersenen minder gevoelig voor de neurotransmitter acetylcholine. Dat is een boodschapperstof die signalen tussen de hersencellen doorgeeft. Donepezil remt de afbraak van acetylcholine. Daardoor werkt de boodschapperstof sterker.

Donepezil wordt gebruikt tegen de symptomen van dementie. Het middel heeft invloed op de werking van de hersenzenuwen. Donepezil kan de dementie niet genezen maar kan wel een positief effect hebben op het concentratie- en spraakvermogen. Artsen schrijven dit medicijn voor bij lichte tot matige vormen van de ziekte van Alzheimer.

Donepezil is een dementiemiddel. Bij dementie worden de hersenen minder gevoelig voor de neurotransmitter acetylcholine. Dat is een boodschapperstof die signalen tussen de hersencellen doorgeeft. Donepezil remt de afbraak van acetylcholine. Daardoor werkt de boodschapperstof sterker.
Wanneer wordt Donepezil gebruikt?
Artsen schrijven Donepezil voor bij lichte tot matige vormen van de ziekte van Alzheimer (dementie). Deze aandoening gaat gepaard met geheugenverlies. Dat is te merken aan onder andere de volgende symptomen:

• Vergeetachtigheid;
• Moeite met dagelijkse handelingen, zoals koffiezetten, aankleden of de was doen;
• Kwijtraken van spullen, spullen op een vreemde plek opbergen;
• Verandering van karakter of gedrag;
• Snel de weg kwijtraken of de tijd vergeten;
• Onrust;
• Problemen met het zicht.

De problemen met het geheugen worden onder andere veroorzaakt doordat de hersencellen niet meer goed met elkaar communiceren. Dat lijkt deels te komen doordat het brein steeds minder gevoelig wordt voor de boodschapperstof acetylcholine. Donepezil zorgt ervoor dat de concentratie van acetylcholine in de hersenen toeneemt. Daardoor kan de werking van de hersencellen verbeterd worden.
Donepezil kan de achteruitgang van het geheugen niet stoppen. Wel kan het medicijn het concetratie- en spraakvermogen verbeteren. Donepezil werkt echter niet bij iedereen even goed.

Gebruik dit medicijn altijd volgens de instructies van een arts. De algemene richtlijnen voor het gebruik van Donepezil zijn als volgt:

• Neem de tablet ‘s avonds in vlak voor het slapengaan;
• Slik de tablet in zijn geheel door met behulp van wat vloeistof;
• Bent u vergeten om de tablet in te nemen? Ga de volgende dag gewoon verder met het gebruikelijke schema. Neem nooit twee tabletten in om de vergeten dosis in te halen. Bent u de tabletten meer dan een week achter elkaar vergeten? Overleg dan eerst met een arts voordat u Donepezil weer gaat innemen;
• Mag en kunt u autorijden? Dit medicijn kan klachten als duizeligheid of vermoeidheid geven. Neem geen deel aan het verkeer zolang u last heeft van deze bijwerkingen;
• Gebruik geen alcohol als u behandeld wordt met Donepezil. Sterke drank versterkt bijwerkingen als vermoeidheid en duizeligheid.

In de bijsluiter vindt u meer informatie over het gebruik van dit medicijn.

Donepezil is verkrijgbaar in tabletten à 5 mg en tabletten à 10 mg. Een arts bepaalt welke sterkte u moet gebruiken. De algemene aanbevolen dosering is als volgt:

• Volwassenen: eenmaal daags 1 tablet à 5 mg. Een arts kan na enkele weken de dosering verhogen naar eenmaal daags 10 mg. Neem nooit meer dan 10 mg per etmaal in.

Donepezil is niet geschikt voor kinderen. Lees voor gebruik de bijsluiter.

Als u behandeld wordt met Donepezil kunt u eventueel last krijgen van bijwerkingen. Het kan dan gaan om bijvoorbeeld de volgende klachten:

• Misselijkheid en overgeven;
• Diarree;
• Hoofdpijn;
• Vermoeidheid;
• Slaapproblemen;
• Spierkramp;
• Duizeligheid;
• Trage hartslag.

De bijwerkingen verminderen over het algemeen na enige tijd als het lichaam gewend is aan de dosering.
In de bijsluiter staat een overzicht van alle mogelijke bijwerkingen. Heeft u veel last van deze of andere bijwerkingen, overleg dan met een arts.

Dit geneesmiddel is niet voor iedereen geschikt. Neem Donepezil bijvoorbeeld niet in als u:

• Overgevoelig bent voor de werkzame stof donepezil of voor een van de werkzame stoffen in de tablet (in de bijsluiter vindt u een overzicht van de samenstelling);
• Overgevoelig bent voor stoffen die zijn afgeleid van piperidine;
• Zwanger bent of borstvoeding geeft.

Soms moet u extra voorzichtig zijn met het gebruik van Donepezil. Bijvoorbeeld als u:

• Zweren in de maag of twaalfvingerige darm heeft (gehad);
• Last heeft van een bepaalde hartafwijking (met name hartritmestoornissen);
• Lijdt aan astma of een andere langdurige longaandoening;
• Toevallen of stuipen heeft;
• Lijdt aan hepatitis of een andere leverziekte;
• Moeite heeft met plassen;
• Lijdt aan een lichte nierziekte.

In de bijsluiter vindt u meer informatie over deze onderwerpen. Overleg met een arts als u voorzichtig moet zijn met Donepezil. Hij of zij weet of en hoe u dit medicijn mag gebruiken.

Sommige geneesmiddelen beïnvloeden elkaars werking. Daardoor kunt u bijvoorbeeld meer last krijgen van bijwerkingen. Ook kunnen de medicijnen sterker of zwakker gaan werken. Donepezil heeft een wisselwerking met onder andere de volgende geneesmiddelen:

• Andere medicijnen tegen dementie (zoals galantamine);
• Pijnstillers van het type NSAID (ontstekingsremmende pijnstillers), zoals diclofenac en ibuprofen;
• Bepaalde antibiotica;
• Antischimmelmedicijnen, zoals ketoconazol;
• Antidepressiva;
• Anti-epilepsiemedicijnen;
• Spierverslappende medicijnen, zoals diazepam;
• Anticholinerge geneesmiddelen, zoals bepaalde medicijnen tegen urine-incontinentie;
• Bepaalde hartmedicijnen, zoals bètablokkers.

Overleg met een arts als u deze of andere medicijnen of kruidengeneesmiddelen gebruikt. Een arts weet of en hoe u deze geneesmiddelen kunt combineren met Donepezil. In de bijsluiter staat meer informatie over alle mogelijke wisselwerkingen

Donepezil is uitsluitend verkrijgbaar bij een (online) apotheek.

Dit medicijn is receptplichtig. U heeft een recept van een arts nodig om Donepezil te kunnen bestellen bij een apotheek.

Alzheimer Nederland. (2016, 1 april). Wat is donepezil. Dementie.nl. https://dementie.nl/informatie-over-donepezil

Bijsluiter Donepezilhydrochloride Ipca 5 mg, 10 mg. (2018, juli). Geneesmiddeleninformatiebank. https://www.geneesmiddeleninformatiebank.nl/Bijsluiters/h111597.pdf

KNMP. (2020, 25 maart). Donepezil. Apotheek.nl. https://www.apotheek.nl/medicijnen/donepezil#!

Zorginstituut Nederland. (z.d.). Donepezil. FK Online. Geraadpleegd 1 juli 2020, van https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/d/donepezil