De menstruatiecyclus is een maandelijkse cyclus rondom de ovulatie. In de loop van de cyclus rijpt er een eitje, wordt de baarmoeder voorbereid voor een eventuele zwangerschap, wordt na de vruchtbare periode het eitje weer afgevoerd en de baarmoeder weer opgeruimd voor de volgende cyclus. De duur kan variëren van 24 tot 37 dagen. Deze cyclus is te verdelen in vier fasen:
- 1e fase. Het begin van de menstruatiecyclus wordt gemarkeerd door het moment waarop uw ongesteldheid begint. Dit is dag één van een fase die gemiddeld vijf dagen duurt, met een piek rond de derde dag. Eigenlijk kan deze fase beter als laatste gezien worden. Het is namelijk de fase waarin alle voorbereidingen voor een eventuele zwangerschap worden opgeruimd. In deze fase laat de baarmoederwand de bekleding, het baarmoederslijmvlies los, en voert het samen met het onbevruchte eitje af. Dit gaat gepaard met bloedverlies, u verliest ongeveer 50 milliliter bloed. Bij meer dan de helft van de vrouwen is de menstruatie ook erg pijnlijk. U kunt last hebben van krampen in het spierweefsel van de baarmoeder, en ook hoofdpijn en misselijkheid zijn veel voorkomende bijverschijnselen.
- 2e fase. De tweede fase loopt vanaf de zesde dag tot en met de veertiende dag. Het heet de folliculaire fase. In deze fase wordt de baarmoeder onder de invloed van hormonen voorbereid op een eventuele zwangerschap. Bovendien begint er in één van de eierstokken een eicel te rijpen. Tussen de tiende en veertiende dag van de cyclus is deze rijp.
- 3e fase. De derde fase is op of rond de 14de dag. De ovulatie vindt nu plaats. Hierbij maakt de rijpe eicel zich los van de eierstok en komt het in de eileider terecht. Sommige vrouwen kunnen de ovulatie zelfs voelen - vaak in de vorm van een pijnscheut van enkele minuten tot uren. Vanaf dit moment bent u vruchtbaar.
- 4e fase. In de vierde fase, de luteale fase, is de eicel onderweg naar de baarmoeder. Tijdens deze reis, die een paar dagen duurt, kan de eicel nog bevrucht worden. In de baarmoeder kan de eicel nog 24 uur leven. Is het eitje bevrucht, dan zal het zich innestelen en dan neemt de placenta de aanmaak van hormonen over. Als het eitje niet bevrucht is, zal dan ook automatisch uw lichaam zich voorbereiden op het afstoten van de eicel. En daarmee is de cyclus rond.
Wanneer u hormonale anticonceptiemiddelen gebruikt, dan is er geen sprake van een menstruatiecyclus. Er rijpt dan geen eicel, en de baarmoeder bereidt zich ook niet voor op een eventuele bevruchting. De bloeding van de eerste fase is dan ook geen menstruatie, maar een onttrekkingsbloeding. Over het algemeen kunt u de anticonceptiemiddelen die u al gebruikt inzetten om deze onttrekkingsbloeding eerder of later te laten plaatsvinden, of het zelfs volledig over te slaan.
Uit onderzoek is gebleken dat het veilig is om uw hormonale anticonceptie 1 jaar lang continu te gebruiken. U blijft tegen zwangerschap beschermd en er zijn geen extra risico’s bekend. Wel wordt het risico op doorbraakbloedingen groter, dit is echter slechts een ongemak. U kunt dit oplossen door een stopweek in te lassen en daarna weer verder te gaan met continugebruik. Het is niet onderzocht of het ook veilig is om de menstruatie langer dan 1 jaar uit te stellen, maar er is geen reden om aan te nemen dat dit schadelijk is.
