Co to jest endometrioza? Wyjaśnienie przyczyn, skutków i sposobów leczenia

Co to jest endometrioza?

Endometrioza jest przewlekłą chorobą, w której tkanka podobna do endometrium, czyli błony śluzowej macicy, rozrasta się poza macicą. Tkanka ta, przypominająca błonę śluzową, która normalnie wyściela jamę macicy, może przyczepiać się do innych narządów, w tym jajników, jajowodów, a nawet jelit. W niektórych przypadkach występuje nawet w odległych częściach ciała. 

Kiedy tkanka ta reaguje na zmiany hormonalne zachodzące podczas cyklu miesiączkowego, może to powodować stany zapalne i powstawanie blizn. Prowadzi to do objawów takich jak: 

• Silne bóle menstruacyjne (bolesne miesiączki). 
• Przewlekły ból miednicy. 
• Ból podczas stosunku (dyspareunia). 
• Problemy z oddawaniem moczu i stolca. 
• Zmęczenie. 
• Obniżona płodność. 
• Wzdęcia, obfite miesiączki, nudności. 

Chociaż endometrioza jest powszechną chorobą, często rozpoznaje się ją późno, częściowo ze względu na złożoność objawów. 

Co powoduje endometriozę?

Dokładna przyczyna endometriozy nie jest znana, ale naukowcy mają różne teorie: 

• Miesiączka wsteczna: Występuje, gdy krew menstruacyjna zamiast opuścić organizm przepływa z powrotem przez jajowody, powodując przedostanie się komórek endometrium poza macicę. 
• Czynniki genetyczne: Na endometriozę częściej chorują kobiety, w których rodzinie występowała ta choroba. 
• Układ odpornościowy: Problemy z układem odpornościowym, np. mniejsza liczba aktywnych komórek odpornościowych lub zwiększona ilość substancji zapalnych, mogą przyczyniać się do rozrostu tkanki endometrium poza macicą. 
• Zmiany hormonalne: Hormon estrogen odgrywa istotną rolę w rozroście tkanki endometrium, co może nasilać objawy. 

Trudności diagnostyczne

Endometriozę często diagnozuje się dopiero po upływie 7–10 lat, częściowo ze względu na złożoność objawów. Chociaż laparoskopia, małoinwazyjny zabieg, jest obecnie jedynym sposobem na ostateczne potwierdzenie diagnozy, istnieją też inne metody umożliwiające rozpoznanie endometriozy. 

Zależnie od widoczności lub wyczuwalności stanu chorobowego można zastosować następujące techniki: 

• Badanie ginekologiczne (przez pochwę): W celu wykrycia wszelkich nieprawidłowości lub wrażliwości (bolesności). 
• Ultrasonografia (USG transwaginalne): W celu wykrycia zmian endometrialnych (torbieli) na jajnikach. 
• Rezonans magnetyczny: W celu uzyskania szczegółowego obrazu struktur miednicy i możliwych ognisk endometriozy. 

Badania te mogą pomóc w postawieniu diagnozy, często też stanowią uzupełnienie laparoskopii, umożliwiając ostateczne potwierdzenie jej wyników. 

Dokładne przyczyny tej choroby pozostają przedmiotem badań, co podkreśla jej złożoność. 

Skutki endometriozy

Endometrioza ma ogromny wpływ na codzienne życie, co obejmuje zarówno dolegliwości fizyczne, jak i konsekwencje emocjonalne i społeczne: 

• Dolegliwości fizyczne: Kobiety często skarżą się na silne bóle, zmęczenie oraz problemy z trawieniem i oddawaniem moczu. 
• Problemy z płodnością: Endometrioza może być potencjalną przyczyną niepłodności, powodując uszkodzenie jajników lub jajowodów, chociaż szacuje się, że 60–70% kobiet chorych na endometriozę może mimo to zajść w ciążę spontanicznie. 
• Napięcie emocjonalne: Ciągły ból i niepewność mogą prowadzić do stresu, lęków i depresji. 
• Wpływ społeczny: Częstymi konsekwencjami tej choroby są absencja w pracy i ograniczenia aktywności społecznej. 
• Zaburzenia snu: Przewlekły ból może powodować zaburzenia snu i skrajne zmęczenie, co dodatkowo utrudnia codzienne funkcjonowanie. 

Przeczytaj więcej o psychologicznej stronie endometriozy

Opcje leczenia endometriozy

Mimo że endometriozy nie da się wyleczyć, dostępnych jest kilka opcji leczenia, których celem jest złagodzenie objawów i poprawa jakości życia: 

• Leki: 
  - Środki przeciwbólowe, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), w celu zmniejszenia bólu. 
  - Terapie hormonalne, np. tabletki antykoncepcyjne lub progestagen, spowalniające wzrost tkanki endometrium. 

• Leczenie operacyjne: 
  - Laparoskopia mająca na celu usunięcie tkanki endometrium lub naprawę uszkodzeń narządów. 
  - W ciężkich przypadkach histerektomia (usunięcie macicy). 

• Zmiany stylu życia: 
  - Zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna i nauczenie się radzenia sobie ze stresem mogą pomóc złagodzić objawy. 

• Terapie uzupełniające: 
  - Akupunktura i fizjoterapia mogą przynieść ulgę w bólu. 

Należy pamiętać, że każde leczenie powinno być dostosowane do indywidualnej sytuacji pacjentki i wymaga konsultacji z lekarzem specjalistą, takim jak ginekolog, lekarz rodzinny lub jeden z lekarzy współpracujących z Dokteronline. 

Postęp naukowy

Dzięki ciągłym badaniom naukowym wiemy coraz więcej na temat endometriozy. Naukowcy pracują nad nowymi metodami diagnostycznymi, takimi jak badania krwi i biomarkerów, aby poprawić wczesne wykrywanie choroby. Oprócz tego prowadzone są również badania nad oznaczaniem mikroRNA w ślinie, co może okazać się mniej inwazyjną opcją diagnostyczną. Dzięki tym postępom możliwe będzie szybsze zapewnienie pacjentkom odpowiedniej opieki zdrowotnej. Mamy nadzieję, że prowadzone badania zaowocują lepszymi metodami leczenia i ostatecznie wyleczeniem tej choroby.

Wnioski

Endometrioza jest złożoną chorobą, która powoduje szereg różnorodnych objawów i konsekwencji. Ważne jest, aby poważnie traktować sygnały wysyłane przez organizm i zwrócić się po pomoc do specjalisty. Aby wspierać kobiety chore na endometriozę, niezbędne jest podejście multidyscyplinarne, uwzględniające zarówno zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Dzięki właściwej diagnozie i strategii leczenia możliwa jest znaczna poprawa jakości życia wielu kobiet. 

Razem z Dokteronline możesz znaleźć plan leczenia odpowiadający Twojej sytuacji.